Yükselecek ya da yükselen meslekler kavramı son zamanlarda büyük değişim yaşamaya başladı. İnsanlar binlerce yıldır farklı mesleklerde çalışarak hayatlarını devam ettiriyor. Bu meslekler de her dönem teknoloji ve istekler doğrultusunda değişmiştir. İstekler sadece insanların kişisel istekleri ile şekillenmemiştir. Dünyada meydana gelen küresel etkenler de bazı mesleklere olan ihtiyacı arttırmıştır. Bu durumun en köklü değişimi aslında sanayi devrimleri ile ortaya çıkmıştır.
Özellikle buhar makinelerinin yaygınlaşması ve keşfi bu duruma en iyi örnektir. Çünkü bu teknoloji sayesinde üretimde insan gücüne olan ihtiyaç gün geçtikçe azalmaya başladı. Bundan önce insan fabrikanın en önemli parçasıydı. İnsan gücü ile fabrikalar tüm işlemlerini hızlı ve güvenli bir şekilde yapabiliyordu. Fakat sanayilerdeki makineleşme aslında insandan daha hızlı etkenlerin de olduğunu ortaya çıkardı. Daha sonra ise dünyada makinelerin insanların yerini alması gittikçe artmaya başladı.
Bu durumun son örneğini ise 4. Sanayi Devrimi ile gerçekleşti. Sanayi devrimi teknolojiler ile mesleklerin de geleceğini şekillendirmeye başladı. Son 20 yılda ortaya çıkan meslekler incelendiği zaman sanayi devriminin etkisi açıkça görülüyor. İnsanların daha önce duymadığı hatta tahmin bile edemediği onlarca yeni meslek artık en çok ihtiyaç duyulan meslekler olmaya başladı. Buna ek olarak bazı meslekler de sanayi devrimi ile yeniden şekillendi. Meslekler artık eskiye göre çok daha farklı alanlarda kendilerini geliştiriyor.
4. Sanayi Devrimi Yükselen Meslekler Konusunu Nasıl Etkiliyor?
İlk olarak mesleklerin nasıl şekillendiğini tam olarak anlamak gerekir. Çünkü meslekler tamamen ihtiyaç doğrultusunda şekillenmeye başlar. Örneğin küresel ısınma dünyadaki herkesi ilgilendiren bir konudur. Ortak bir sorun olduğu için de geleceğin en iyi meslekleri genellikle küresel ısınmaya çözüm bulma etrafında şekilleniyor. Ayrıca bu meslekler ülkeler ve şirketler tarafından da destekleniyor. Küresel ısınmaya ek olarak bir diğer önemli etken ise şüphesiz ki sanayi devrimidir.
Sanayi Devrimi rastgele olan ya da anlaşmalı olarak ortaya çıkarılan bir konu değildir. Dünyada meydana gelen sanayi devrimleri zaten belli zamanlarda ortaya çıkmaz. Arka arkaya gelen teknolojik çalışmaların her biri birikerek teknolojinin patladığı dönemleri tetikler. Teknoloji yıllar içerisinde bir noktaya geldiğinde arka arkaya yeni çalışmalar ortaya çıkarır. Dünyada da bu süre içerisinde teknoloji bir anda ilerlemeye ve gelişmeye başlar. Hatta insanlar teknolojilerin geldiği son durumu fark bile edemez.
Yükselen meslekler ve teknolojilere aslında en iyi örnek bilgisayarlar ve akıllı telefonlardır. İnsanlar bu iki teknolojinin ne kadar hızlı bu hale geldiğini fark edemedi. İnsanlar akıllı telefonlar ile tanıştıktan kısa bir süre sonra telefonlarının yapay zekalarını kıyaslamaya başladı. Bu durum mesleklerin de gelişmesine destek oldu. İnsanlar yapay zeka kavramını tanımaya başladıkça şirketler bu teknolojinin uzmanlarını araştırmaya başlamıştı bile. Aynı şekilde veri bilimciler de bir anda ortaya çıkarak dünyada önemli mesleklerden birisi oldu.
Yükselen Meslekler ve Maaşları Hep Yüksek Midir?
Geleceğin meslekleri ve maaşları belki de yükselecek mesleklerin en çok merak edilen noktasıdır. Meslekler her zaman yüksek maaşlar kazandırmaz. Fakat maaşları diğer mesleklere göre ortalamanın üzerindedir. Fakat yapay zeka, veri bilimi ve bu tarz mesleklerde ise maaşlar son derece yüksektir. Hatta günümüzde insanlara en çok kazandıran meslekler de sanayi devrimi ile ortaya çıkan mesleklerdir. Bir diğer yandan yakın bir geleceğin önemli mesleklerinden olmasından dolayı bu meslek şirketlerin de gözetimindedir.
Yükselecek Meslekler Arasında Makine Öğrenmesi Uzmanı
Yapay zekanın üzerindeki ilgi zaten oldukça yüksek. Fakat yapay zekanın bir ileri seviyesi olan makine öğrenmesi için olan ilgi ondan daha fazla. Yapay zeka ve derin öğrenme belki de sanayi devriminin getirdiği en önemli teknolojilerdir. Bu iki teknoloji aynı zamanda yüzlerce yeni teknolojinin de önünü açmayı başardı. Hal böyle olunca da yükselen meslekler arasında makine öğrenmesi uzmanları önemli bir hal aldı. Şirketler bu alana çok fazla önem verdiği için bu alandaki uzmanlar da şirketlerin ilgisi oldukça çekiyor.
Biyoteknoloji Uzmanları ve Önemi
Covid – 19 dünyayı kasıp kavururken buna bağlı bazı yeni meslekler de ortaya çıkardı. Bunlar arasında en dikkat çekeni ise biyoteknoloji uzmanlığı oldu. Uzmanlar biyoteknolojinin zaten ihtiyaç duyulan bir alan olduğunu dile getiriyordu. Fakat bu mesleğin ne zaman yükselen meslekler arasında olacağını tahmin edemiyorlardı. Covid – 19 ise bu sis perdesini ortadan kaldırdı. Bugün biyoteknoloji uzmanları hastanelerden ilaç firmasına kadar her yerin aradığı bir meslek.
Yükselecek En Önemli Mesleklerden Uygulama Geliştiriciler
Telefonlar ve bilgisayarlar dünyada inanılmaz bir ilgi yakalamış durumda. Bu durum sadece telefon geliştiricilerine para kazandırmıyor. Aynı zamanda telefonlar ya da bilgisayarlar için uygulama geliştiren kişiler için de bir para kapısı açıyor. Bugün uygulama geliştirme firmalarının uzmanlık konusunda büyük açığı var. Ayrıca insan hayatının telefona sığdığı bu dönemde telefon ve türevi teknolojilere aplikasyon yapacak kişilere olan ihtiyaç oldukça artacak.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalını ziyaret ederek sanayi devrimi ile Türkiye de ölmeyen meslekler hakkında videolar izleyebilirsiniz. Doç. Dr. Gamze Sart web sitesini ziyaret ederek de geleceğin meslekleri 2030 yılında nasıl şekillenecek gibi sorularınıza cevaplar bulabilirsiniz. Ayrıca İnovasyon İçin Eğitim Vakfı internet sitesini ziyaret ederek de yükselen meslekler hakkında detaylı içeriklere ulaşabilirsiniz.